W dniach 23-25 października br. w Brukseli odbyła się 8. edycja konferencji Platformy Sprawiedliwej Transformacji, stanowiąca okazję do wymiany poglądów i doświadczeń na temat sprawiedliwej transformacji. W jej ramach szczególny nacisk położono na aktualny stan wdrażania procesu w regionach węglowych, podsumowując dotychczasowe osiągnięcia. Podczas konferencji, w trakcie której Wielkopolska Wschodnia reprezentowana była m.in. przez przedstawicieli Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. w Koninie, omówiono w szczególności: możliwe sposoby wzmocnienia pozycji grup szczególnie wrażliwych w procesie sprawiedliwej transformacji, rozwiązania w zakresie magazynowania energii, rolę uniwersytetów w transformacji oraz kwestie komunikacji, mające istotne znaczenie dla realnej „sprawiedliwości” całego procesu. W konferencji wzięło udział ok. tysiąc specjalistów z wielu europejskich regionów.
W trakcie posiedzenia Pani Komisarz ds. Spójności i reform Elisa Ferreira stwierdziła, że ludzie i społeczności nie tylko znajdują się w centrum sprawiedliwej transformacji, ale stanowią prawdziwą istotę platformy sprawiedliwej transformacji. Podkreśliła, że organizowana konferencja ma na celu wysłuchanie poglądów przedstawicieli różnych społeczności, a także wymianę poglądów w jaki sposób możemy najlepiej zarządzać zieloną transformacją, aby nie pozostawić nikogo ani żadnego regionu w tyle.
W ramach konferencji Pani Alicja Messerschmidt, reprezentująca związki zawodowe ZE PAK, zwróciła się do Pani Komisarz z postulatem o udzielenie jak najszybszej notyfikacji przez Komisję Europejską ustawy z dnia 17 sierpnia 2023 r. o osłonach socjalnych dla pracowników sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego, która jest kluczowa dla kilku tysięcy osób zatrudnionych w Grupie Kapitałowej ZE PAK. Wymóg notyfikacji wynika z faktu, że system wypłat świadczeń socjalnych oraz jednorazowych odpraw pieniężnych wynikający z ustawy stanowi pomoc publiczną, która to wymaga zgody Brukseli. Bez odpowiednich zmian w prawie trudno będzie zapewnić prawdziwie sprawiedliwą i bezpieczną transformację energetyczną. Postulat ten, popierany przez Agencję Rozwoju Regionalnego S.A. w Koninie, odzwierciedlony został również w apelu jedenastu organizacji pozarządowych, społecznych i think tanków, zainteresowanych skutkami transformacji energetycznej oraz wpływem tego procesu na społeczeństwo.
Na koniec pierwszego dnia konferencji przedstawiciele 21 regionów węglowych z Unii Europejskiej podpisali deklarację dot. stanowiska w zakresie programowania kolejnej perspektywy finansowej UE, tj. po 2027 r. Zgodnie z deklaracją, w polityce Unii Europejskiej i w ramach finansowania po 2027 r. należy kontynuować silne wsparcie dla europejskich regionów węglowych. W imieniu Województwa Wielkopolskiego deklarację podpisał Maciej Sytek, prezes Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. w Koninie i pełnomocnik Zarządu Województwa Wielkopolskiego ds. restrukturyzacji Wielkopolski Wschodniej.
Deklaracja – tutaj.
Apel – tutaj