18 maja br. z wizytą do Konina przybył Pan Frans Timmermans – Wiceprzewodniczący wykonawczy Komisji Europejskiej do spraw Europejskiego Zielonego Ładu. Podczas pobytu w stolicy Wielkopolski Wschodniej Przewodniczący spotkał się z przedstawicielami kluczowego podmiotu i partnera w działaniach dotyczących transformacji energetycznej subregionu, tj. GK ZEPAK, a następnie uczestniczył w posiedzeniu Podkomitetu (grupy roboczej) ds. Wielkopolski Wschodniej działającego przy Komitecie Monitorującym Program Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027 (FEW).
W posiedzeniu Podkomitetu, poza przedstawicielami Komisji Europejskiej, uczestniczyli także Marszałek Województwa Wielkopolskiego – Marek Woźniak, Prezes Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. w Koninie – Maciej Sytek, a także kluczowi aktorzy/interesariusze procesu sprawiedliwej transformacji w subregionie, m.in. przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego, samorządów lokalnych, związków zawodowych, sektora nauki, organizacji pozarządowych oraz instytucji reprezentujących sektor przedsiębiorstw. W spotkaniu gościnnie uczestniczyli także przedstawiciele samorządu województwa łódzkiego i regionu bełchatowskiego, który również stoi przed olbrzymim wyzwaniem, jakim jest transformacja energetyczna i towarzyszące jej konsekwencje.
Posiedzenie Podkomitetu było okazją do wymiany doświadczeń, przybliżenia Panu Przewodniczącemu wizji i celów rozwoju Wielkopolski Wschodniej, opierających się na trzech filarach: wspólnocie, kreowaniu nowej tożsamości subregionu i gospodarce opartej na dbałości o człowieka, a także do przedstawienia najważniejszych wyzwań, szans i zagrożeń związanych ze sprawiedliwą transformacją regionu węglowego, jakim jest Wielkopolska Wschodnia. Wśród poruszonych zagadnień pojawiły się kwestie kluczowe z punktu widzenia różnych grup interesariuszy procesu sprawiedliwej transformacji, tj.:
- samorządów lokalnych, m.in. kwestia zmniejsza poziomu dofinansowania projektów publicznych z 85% do 70% i – będącej konsekwencją tego – konieczności zagwarantowania wkładu własnego na poziomie 30%, co dla niektórych samorządów może być niemożliwe lub trudne do realizacji;
- administracji publicznej, m.in. kwestia konieczności rozliczenia 57% środków Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FST) do 2026 roku (pochodzących z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności) i możliwości wydłużenia okresu wydatkowania tych środków, kwestia zwiększenia elastyczności podejścia do dofinansowania niektórych projektów (np. z zakresu rewitalizacji) oraz przygotowania odrębnych regulacji dla regionów górniczych (dotyczących środków FST);
- organizacji pozarządowych, m.in. kwestie dotyczące możliwości uzyskania dodatkowego wsparcia działań transformacyjnych w Wielkopolsce Wschodniej oraz jego rozszerzenia o dodatkowe wątki społeczne, m.in. na przedsięwzięcia służące osiągnięciu neutralności klimatycznej w perspektywie 2040 r., działania podejmowane przez organizacje pozarządowe, w szczególności ukierunkowane na osoby młode;
- małych i średnich przedsiębiorstw, m.in. kwestia zwiększenia puli funduszy ukierunkowanych na rozwój przedsiębiorstw i potrzeby w zakresie wzrostu efektywności wydatkowania tych środków oraz wyznaczenia docelowego modelu gospodarczego regionu;
- sektora nauki (uczelni zawodowych), m.in. kwestia możliwości podjęcia współpracy z uczelniami zachodnioeuropejskimi, w szczególności z regionów (po)węglowych, które przechodziły już proces transformacji;
- związków zawodowych, m.in. kwestie zapewnienia funduszy niezbędnych do efektywnej realizacji programu pracowniczego dla GK ZEPAK, notyfikacji dokumentów dotyczących urlopów górniczych i energetycznych oraz odpraw jednorazowych w ramach tzw. umowy społecznej z rządem.
