Miejsca pracy związane z węglem są szczególnie narażone na skutki transformacji w kierunku gospodarki niskoemisyjnej. Część zwalnianych pracowników zapewne z łatwością znajdzie alternatywne zatrudnienie, jednak dla innych będzie to wyzwaniem. Trudności ze zdobyciem zatrudnienia i środków do życia mogą dodatkowo zaostrzyć sytuację na i tak niełatwych rynkach pracy w odległych regionach i tradycyjnych sektorach, które nie nadążają za powszechnymi trendami modernizacji gospodarczej.
Raport Banku Światowego koncentruje się na wyzwaniach w dziedzinie zatrudnienia i kompetencji zawodowych, jakie towarzyszą procesowi transformacji w Wielkopolsce Wschodniej. Przedstawiono w nim wyzwania transformacji z punktu widzenia pracowników oraz omówiono perspektywy i szanse, przed jakimi stoją sami zainteresowani. Szczególną uwagę poświęcono kwestii luk i rozbieżności między obecnie występującymi miejscami pracy a tymi (potencjalnie) dostępnymi w przyszłości. Przeanalizowano je w ujęciu geograficznym oraz pod względem oczekiwań i kompetencji zawodowych, oceniając wpływ zaobserwowanych luk na prawdopodobieństwo udanej zmiany pracy (w tym poprzez przekwalifikowanie). Ocenę ułatwia specjalnie opracowane, oparte na Excelu narzędzie wspierające projektowanie realnych ścieżek zmiany zatrudnienia.
Zaprezentowane podejście, oparte na danych i ukierunkowane na beneficjenta końcowego, pomaga zbadać ścieżki zmiany zatrudnienia mające faktyczne zastosowanie w przypadku pracowników związanych z węglem. Administracyjne dane opisujące polski rynek pracy i wykaz zawodów zestawiono z informacjami o konkretnych preferencjach zawodowych pracowników dotkniętych transformacją, które pozyskano w trakcie specjalnie opracowanego badania opartego na metodzie wyboru warunkowego, z zastosowaniem regresji logistycznej parametrów losowych. Stopień podobieństwa zadań i obowiązków służbowych w poszczególnych zawodach zbadano w oparciu o analizę tekstu z zastosowaniem algorytmów sztucznej inteligencji. Uzyskane wnioski mają pomóc decydentom ocenić nie tylko efektywność alternatywnych ścieżek zmiany pracy na obecnym rynku, ale także potencjał generowania miejsc pracy w wyniku ponownego zagospodarowania obiektów górniczych i strategii dywersyfikacji gospodarczej oraz dostępność takich miejsc pracy dla pracowników branży węglowej. Metodę zastosowano empirycznie do Wielkopolski, ale można ją z powodzeniem wykorzystać poszukując odpowiedzi na podobne pytania na innych rynkach pracy zdominowanych przez węgiel lub jednego pracodawcę, w kraju i za granicą.
Z raportem można zapoznać się tutaj.